Yazan: Zeynep TORUN
1800’de yapılan seçimleri Cumhuriyetçilerin kazanması üzerine, Federalistler yönetimi devretmeye hazırlanıyordu. 4 aylık geçiş süreci içerisinde Federalist John Adams yargı organı üzerinde değişiklikler yapmış ve Cumhuriyetçilere rakip olacak isimleri atamıştı. Bu isimlerden en önemlisi ise baş yargıç John Marshall’dı. Büyük bir telaşla atama yapan Adams, atadığı kişilerin bir bölümüne atama emirlerini bildirmemişti ve bu emirler Adalet Bakanı’nın masasında kalmıştı. Göreve yeni gelen Jeffords Adalet Bakanı olarak Madison’ı atamış, Madison ise Adams tarafından atanacak olan yargıçların kararlarını tebliğ etmemişti. Bunun üzerine yeni atanacak olan yargıçlar, Marbury ve üç arkadaşı, Yüce Mahkeme’ye başvurmuşlardı. Kararda, Marbury ve üç yargıcın atama kararlarının kendilerine tebliğinin bir hak olduğu belirtiliyordu. Ancak problem şuydu: Marbury ve üç yargıç, doğrudan doğruya Yüce Mahkeme’ye başvurma hakkına sahipler miydi? 1789 tarihli yasaya göre başvurma hakkına sahiplerdi fakat Anayasa’ya göre böyle bir hakları yoktu, bu iki norm çatışıyordu. Bu nedenle Yüce Mahkeme Marbury ve üç yargıcın talebini reddetti ve tarihi bir karara imza attı. Kararın gerekçesinde Yargıç Marshall, her hukuk normunun kendisinden bir üst norm karşısında gücünü yitireceği mantığından hareketle, tüm normların en üst norm olan Anayasa’ya uygun olması gerektiği sonucuna ulaşmıştır. Bir üst norma uygunluk denetimini ise özel bir düzenlemeye gerek olmaksızın her mahkemenin yapabileceği belirtmiştir. Tarihi bir karara imza atan Amerikan Yüce Mahkemesi, bu karar ile yargısal denetimi gündeme getirmiş ve kullanımının önünü açmıştır. Bu nedenle Marbury v. Madison davası, günümüzde halen önemini korumaktadır.